Poznaj siebie z NEO PI-R
8 lutego, 2023
Zespół lęku uogólnionego (GAD)
16 marca, 2023
Zaburzenie obsesyjno- kumpulsyjne (OCD) zwane popularnie nerwicą natręctw należy do grupy zaburzeń lękowych i mierzy się z nim około 2-3% populacji. W przypadku, kiedy zaburzenie to występuje w rodzinie, jego ryzyko zwiększa się do nawet 9-10%.
OCD charakteryzuje się występowaniem czynności przymusowych fachowo nazywanych kompulsjami oraz natrętnych myśli nazywanych obsesjami. Kompulsje postrzegane są zazwyczaj przez osobę jako bezcelowe i wstydliwe, jednocześnie jednak jako nieuniknione. Obsesje mają charakter intensywny i przeżywane są przez osobę jako przykre, absurdalne, niechciane. Pomimo, że pojawiają się wbrew woli osoby i nierzadko budzą w niej sprzeciw, traktowane są przez nią jako własne myśli.
Zarówno kompulsje, jak i obsesje są uporczywie nawracające, a osoba nie może porzucić podejmowania kompulsji i pozbyć się natrętnych myśli. Trudno oprzeć się zarówno czynnościom natrętnym, jak i natrętnym myślom. Próba powstrzymania jedno i drugiego wiąże się z wystąpieniem lęku, niepokoju i poczucia napięcia. Osobom z OCD często towarzyszy przewlekłe poczucie bycia zdenerwowanym, napiętym, rozdrażnionym.
Najczęściej występujące czynności natrętne dotyczą między innymi: sprawdzania, liczenia, mycia, potrzeby bycia zapewnianym o czymś. Osoby cierpiące na zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne wielokrotnie sprawdzają, czy zamknęły drzwi wejściowe do mieszkania, zakręciły wodę w kranie po skorzystaniu z łazienki. Sprawdzają także, czy odłączyły sprzęty od źródła zasilania, nie pomyliły terminu i godziny spotkania z przyjacielem. Natrętne liczenie może być związane zarówno z liczeniem konkretnych przedmiotów w pomieszczeniu, ale także z nagminnym skrupulatnym liczeniem finansów i analizowaniem ich. Kompulsje dotyczące mycia najczęściej przejawiają się najczęściej w bardzo częstym i dokładnym myciu rąk. Osoba z OCD myje ręce od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu razy dziennie (!). Zazwyczaj też zbyt dużą uwagę przykuwa do porządku i odczuwa ogromny lęk związany z bakteriami i zarazkami. Kompulsywna potrzeba bycia zapewnianym o czymś przejawia się w postaci jednakowych, przypominających pytań, które osoba zadaje bezustannie: np. Czy zarezerwowałaś już hotel na wakacje? Czy kupiłaś już bilety? Czy na pewno spakowałaś portfel? Na pewno jedziemy w dobrym kierunku? Nie spóźnimy się? Zamknęłaś samochód? Spakowałaś lekarstwa?
Najczęściej występujące obsesje(natrętne myśli) dotyczą między innymi:
- brudu „ z pewnością ubrudziłam się dotykając klamki”;
- wątpliwości „czy wyłączyłam żelazko?”;
- potrzeby symetrii „koszulki w szafie muszą być poukładane kolorami”’;
- agresji „czy mogę kogoś skrzywdzić”?
Zazwyczaj to właśnie pojawienie się obsesji, czyli natrętnych myśli wprawia osobę w niepokój i rodzi potrzebę wykonania czynności natrętnej. Myśl „czy zamknąłem samochód?” sprawia, że osoba z OCD odczuwa przymus natychmiastowego sprawdzenia i potwierdzenia. Charakterystyczne dla OCD jest to, że jednorazowe sprawdzenie/przeliczenie/upewnienie się nie przynosi osobie ulgi i sprawia, że odczuwa ona potrzebę ponownego upewnienia się, co do swoich wątpliwości.
Jeżeli obserwujesz u siebie podobne objawy, które znacząco obniżają Twój nastrój, wprowadzają Cię w złość i przysparzają cierpienia, koniecznie skontaktuj się z lekarzem psychiatrą. Nie odkładaj tej wizyty. Twoja objawy są uciążliwe i utrudniają codzienne funkcjonowanie Tobie i Twoim bliskim. Leczenie nerwicy natręctw to proces długotrwały i złożony. Wymaga wiele cierpliwości, ponieważ obsesje i kompulsje zwykle powoli i stopniowo reagują na proces terapeutyczny. W OCD najczęściej łączy się psychoterapię z technikami wspomagającymi oraz farmakoterapią.
To jednak wysiłek warty zachodu.
